تحلیل و نقد قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول و آیین نامه ماده 3

عنوان:          تحلیل و نقد قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول و آیین‌نامه ماده 3 آن
مؤلف:         سیدابراهیم موسوی، هنگامه غضنفری، فیروز احمدی
ناشر:             پژوهشکده حقوقی شهر دانش
نوبت چاپ:      اول
تاریخ چاپ:     آبان 1404
شمارگان:         200 نسخه
شابک:         9-274-475-600-978
بهاء:          360.000 تومان
سخن ناشر
سخن آغازین
مقدمه تحلیلی
فصل اول: تحلیل و نقد قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول 
ماده 1
الف ـ متن ماده و تبصره‌های آن
ب ـ توضیح برخی مفاهیم و اصطلاحات
ج ـ تحلیل محتوا
1 ـ شرح محتوای ماده 
2 ـ آثار حقوقی «تعهد به انجام عمل حقوقی»
3 ـ وضعیت حقوقی عقود و ایقاعات ثبت‌نشده و ادله و مستندات آن‌ها 
4 ـ تکلیف دعوای ناشی از معاملات از زمان راه‌اندازی سامانه موضوع ماده 10 تا یک سال پس از آن
5 ـ ثبت رسمی معاملات راجع به منافع
6 ـ تغییر در شرایط اساسی صحت معاملات اموال غیرمنقول
7 ـ لزوم ثبت رسمی فسخ معاملات
8 ـ زمان اعمال حق فسخ و مهلت اقامه دعوی مربوط به آن
9 ـ امکان استرداد مال مورد معامله با اعمال حق فسخ
10 ـ وکالت بلاعزل انتقال مالکیت اموال غیرمنقول، مالیات و حق‌الثبت آن
11 ـ بارگذاری گواهی حصر وراثت در سامانه ثبت الکترونیک اسناد و مزایای آن
12 ـ موعد لازم‌الاجرا شدن قانون الزام نسبت به اسناد حدنگار و دامنه شمول آن
13 ـ تسری برخی مقررات به قبل از لازم‌الاجرا شدن قانون
14 ـ مهلت طرح دعاوی راجع به مستندات اعمال حقوقی
15 ـ لزوم توجه به شقوق مختلف دعوی استرداد عوضین
ماده 2 
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا 
1 ـ تنظیم قراردادهای خصوصی در دفاتر اسناد رسمی
2 ـ نامعین بودن خصوصیات و آثار تعهد به بیع، قولنامه و مبایعه‌نامه 
ماده 3 
الف ـ متن ماده و تبصره‌های آن
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا 
1 ـ وظایف دفاتر اسناد رسمی و دلالان معاملات املاک در رابطه با پیش‌نویس قرارداد
2 ـ نقش درخواست طرفین در تنظیم پیش‌نویس قرارداد
3 ـ قرارداد یکسان
4 ـ ضرورت رعایت اصل حاکمیت اراده در قراردادهای یکسان
5 ـ عادی بودن قراردادهای یکسان
6 ـ حقوق متضررین
7 ـ صیانت از اسرار مالی اشخاص
ماده 4
الف ـ متن ماده و تبصره‌های آن
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا
1 ـ تفکیک حق واگذاری از مالکیت عین یا منفعت
2 ـ تعهد سر دفتر به پرداخت در آمدهای دولت
ماده 5 
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا
تکلیف سازمان تامین اجتماعی به اعلام آنی بدهی
ماده 6 
الف ـ متن ماده و تبصره‌های آن
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا 
1 ـ تکلیف مالیات‌های اجرایی برای پاسخ آنی به استعلام املاک
2 ـ ضمانت‌اجرای تکلیف مقرر در ماده 
ماده 7
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
سامان‌دهی وصول و واریز وجوه دولتی و عمومی
ماده 8
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
1 ـ درج آنی تصمیمات قضایی و اداری نسبت به ملک در سامانه
2 ـ جبران خسارت ناشی از نقض تکلیف مقرر 
ماده 9
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
مسؤولیت قضات و مأمورین دولتی یا عمومی
ماده 10 
الف ـ متن ماده و تبصره‌های آن
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا
1 ـ راه‌اندازی سامانه «سامان‌دهی اسناد غیررسمی»
2 ـ زمان لازم‌الاجرا شدن برخی مقررات قانون
3 ـ ثبت رسمی انتقال منافع
4 ـ تکلیف دعاوی در مورد اموال غیرمنقول دارای سند رسمی
5 ـ اعترض به ثبت ادعا 
6 ـ رابطه مدعی با شخص ثالث دارنده سند رسمی
7 ـ ثبت ادعای جدید
8 ـ شناسایی متصرفان
9 ـ تکلیف دستگاه‌های واگذارکننده زمین
10 ـ جرم درج سند عادی در سامانه با علم به عدم استحقاق
11 ـ صدور سند مالکیت تفکیکی واحدهای آپارتمانی دارای جریمه ساخت‌وساز
12 ـ واحد ساختمانی دارای حکم قلع‌وقمع کامل
13 ـ تسهیل در صدور و تنظیم سند مالکیت
14 ـ تبعیض در خسارت تأخیر تأدیه
15 ـ اسناد مالکیت اموال غیرمنقول دستگاه‌های اجرایی
16 ـ تقسیم و صدور سند مالکیت مفروز برای قطعات با مساحت کمتر از نصاب
17 ـ شرایط تنظیم سند اعمال حقوقی به‌صورت مشاع در اراضی کشاورزی
18 ـ محروم‌سازی کشاورزان ناشی از عدم ثبت ادعا
19 ـ وضعیت اعمال حقوقی راجع به اموال غیرمنقول فاقد سند رسمی پس از ثبت ادعا
20 ـ سلب مسؤولیت از انتقال‌دهنده ناشی از بطلان معامله
21 ـ مرور زمان زوال حق
22 ـ معاذیر قانونی و حقوق محجورین و غایبین
23 ـ تسری قواعد مربوط به اسناد براتی (برات، سفته و چک ...) به اسناد معاملات غیرمنقول
24 ـ آثار عقد بدون وقوع آن
25 ـ اعتراض به نقشه و ترتیب آن
26 ـ اعتراض به شناسایی متصرفین و صدور سند اراضی روستایی
27 ـ استیفای حقوق ناشی از بطلان معامله
28 ـ حق رجوع به دادگاه‌ها و حق تظلم‌خواهی
ماده 11
الف ـ متن ماده 
ب ـ تحلیل محتوا 
1 ـ ممنوعیت تنظیم سند عادی توسط دلالان
2 ـ آثار سند عادی ثبت‌شده توسط دلالان
3 ـ استرداد حق دلالی
ماده 12
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا 
1 ـ تعیین ساعات کار دفاتر اسناد رسمی
2 ـ ایجاد تعهد و بار مالی برای دفاتر اسناد رسمی
ماده 13
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا 
1 ـ ابطال معامله و نحوه جبران خسارت
2 ـ تأسیس بیمه مسؤولیت ناشی از بطلان معاملات رسمی اموال غیرمنقول
ماده 14
الف ـ متن ماده
ب ـ شرح برخی مفاهیم و اصطلاحات:
ج ـ تحلیل محتوا
1 ـ تنظیم سند تقسیم‌نامه
2 ـ پیچیدگی تنظیم سند تقسیم‌نامه
ماده 15
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
نسخ برخی قوانین
فصل دوم:تحلیل و نقد آیین‌نامه ماده 3 قانون الزام به ثبت رسمی
 معاملات اموال غیرمنقول 
فصل اول (آیین‌نامه) ـ اصطلاحات و اختصارات
ماده 1
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا 
فصل دوم ـ ارتباط دلالان معاملات املاک با سامانه جهت درج پیش‌نویس قرارداد و تقسیم اسناد
ماده 2
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا و تطبیق با اصول و قواعد حقوقی و قوانین
دسترسی دلالان به سامانه جهت درج پیش‌نویس قرارداد
ماده ۳
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا و تطبیق با اصول و قواعد حقوقی و قوانین
پیش‌نویس قراردادها
ماده ۴
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا و تطبیق با اصول و قواعد حقوقی و قوانین
امکان استعلام در سامانه
ماده ۵
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
اثر اعتبار پروانه دلالان
ماده 6
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا و تطبیق با اصول و قواعد حقوقی و قوانین
مرجع استعلام پروانه
ماده ۷ 
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
درج پیش‌نویس در سامانه 
ماده ۸ 
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا 
شاخص‌های توزیع پیش‌نویس
ماده ۹ 
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا 
گواهی درج پیش‌نویس قرارداد
ماده ۱۰
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا و تطبیق با اصول و قواعد حقوقی و قوانین
تأیید و حذف پیش‌نویس پس از درج در سامانه
ماده ۱۱
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
ماده ۱۲ 
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
ثبت پیش‌نویس قرارداد و نوع آن
ماده ۱۳
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
فصل سوم: نحوه ثبت قراردادهای یکسان در سامانه 
ماده ۱۴
الف ـ متن ماده و تبصره‌های آن
ب ـ تحلیل محتوا 
تشریفات ثبت قراردادهای یکسان
ماده ۱۵
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا و تطبیق با اصول و قواعد حقوقی و قوانین
ضرورت ثبت رسمی قراردادهای یکسان
ماده ۱۶
الف ـ متن ماده و تبصره‌های آن
ب ـ تحلیل محتوا و تطبیق با اصول و قواعد حقوقی و قوانین
مبنای عدم امکان ثبت برخی از اعمال حقوقی در قالب قراردادهای یکسان
ماده ۱۷
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا و تطبیق با اصول و قواعد حقوقی و قوانین
ثبت حضور در دفتر اسناد رسمی
ماده ۱۸
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا 
توافق در تغییر مواعد قراردادی
ماده ۱۹
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا و تطبیق با اصول و قواعد حقوقی و قوانین
نحوه ثبت رسمی قرارداد یکسان
ماده ۲۰
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا
وصول حقوق دولتی و عمومی در قراردادهای یکسان
فصل چهارم: نحوه انتقال وجوه مرتبط با قرارداد و فسخ هوشمند قرارداد 
ماده ۲۱
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
حساب امانی (واسط)
ماده ۲۲
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا و تطبیق با اصول و قواعد حقوقی و قوانین
تکالیف بانک مرکزی مرتبط با پرداخت وجوه
ماده ۲۳
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا
فسخ قراردادهای یکسان
ماده ۲۴
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا 
استرداد مال غیرمنقول در صورت فسخ قراردادهای یکسان
فصل پنجم: سایر مقررات 
ماده ۲۵
الف ـ متن ماده
ب ـ پیشنهاد برای اصلاح برخی عبارات
ج ـ تحلیل محتوا 
درج خلاصه اعمال حقوقی ناشی از قراردادهای یکسان در دفتر الکترونیک املاک
ماده ۲۶
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا 
دسترسی به سکوهای دولتی و خصوصی برای انعقاد قراردادهای یکسان
ماده ۲۷
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
ارائه غیرحضوری خدمات در دفاتر اسناد رسمی
ماده ۲۸
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا 
قلمرو اسناد حدنگار
ماده ۲۹
الف ـ متن ماده
ب ـ تحلیل محتوا
نوشتار پایانی
ضمائم: قوانین و آیین‌نامه‌ها
1- قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول
2- آیین‌نامه ماده ۳ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول
3- آیین‌نامه اجرایی ماده (7) قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول (مصوب هیأت وزیران در جلسه 18/09/1403)
4- آیین‌نامه اجرایی ماده (10) قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول و تبصره‌های (1) و (2) آن
5 ـ قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان‌های فاقد سند رسمی (مصوب 20/09/1390)
6 ـ قانون الحاق موادی به قانون سامان‌دهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن
7 ـ قانون جامع حدنگار (کاداستر) کشور مصوب 12/11/1393 با اصلاحات و الحاقات بعدی
8 ـ آیین‌نامه اجرایی قانون جامع حدنگار (کاداستر) کشور مصوب 22/01/1395 222
9 ـ قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی، اقتصادی مصوب 25/01/1383
10 ـ قانون پیش‌‌فروش ساختمان مصوب 12/10/1389
منابع ارجاعات