برچسب: داوری

منتخب مقالات در حقوق، دادرسی و داوری بین المللی (جلد اول)

2,430,000 ریالریال 2,700,000

موضوع این کتاب چیست؟
این کتاب مجموعه ای از مقالات نویسنده است که به طور جداگانه در مجلات معتبر داخلی انتشار یافته است. از آن رو که مطالب و موضوعات ذکر شده در مقالات همچنان از اهمیت بسیار زیادی در جامعه حقوقی کنونی برخوردار است و همچنین بدین جهت که گردآوری این مقالات در یک کتاب دسترسی محققین به آنها را آسان¬تر می¬سازد، نویسنده به فکر تدوین آنها در یک مجموعه افتاده است. از سوی دیگر، تنوع موضوعی و محتوایی هر یک از مقالات، این مجموعه را از کتابی با موضوع واحد که در آن هر یک از مقالات موضوعی منحصر به فرد دارند، متمایز می سازد و ترکیب متنوعی را به این مجموعه می¬بخشد که مقالات آن بعضاً در چارچوبی با بهره¬مندی از تجربیات حرفه¬ای داوری و قضائی نویسنده نوشته شده¬اند.


مخاطب این کتاب چه کسانی هستند؟
دانش¬آموختگان، دانش¬پژوهان حقوق و دانشجویان دوره¬های کارشناسی ارشد و دکتری حقوق بین¬الملل عمومی، حقوق خصوصی، حقوق تجارت بین¬الملل، و روابط بین¬الملل که در حال گذراندن واحدهای درسی مرتبط از قبیل داوری بین¬المللی و روشهای مسالمت¬آمیز حل و فصل اختلافات بین المللی بوده و یا به تحقیق در این زمینه مشغولند مهمترین مخاطبین این کار هستند . همچنین این کتاب می¬تواند منبعی مورد استفاده برای تمام کسانی باشد که در ایران به فعالیت حقوقی اشتغال دارند. از این رو این کتاب علاوه بر آنکه می¬تواند در محافل دانشگاهی مورد استفاده قرار گیرد، می¬تواند منبعی مفید برای قضات، وکلا و مشاوران حقوقی باشد.


نظریاتی متفاوت و نگاهی جدید:
با عنایت به این امر که مقالات گردآوری شده در این مجموعه در سه حوزه متمایز شامل بخش نخست (داوری بین المللی)، بخش دوم (دیوان بین المللی دادگستری)، و بخش سوم (محتوای حقوق بین الملل) گردآوری شده¬ اند، همین خصیصه مهمترین وجه تمایز کتاب حاضر بوده و آن را برای دانشجویان، وکلاء و مشاورین حقوقی فعال در تمامی حوزه¬های مزبور قابل استفاده می¬سازد.


قسمتی از کتاب:
حاکمیت اراده طرفین و حق انتخاب آنان، در کنار اصل احترام به قانون، هنوز یکی از پایه های اصلی داوری بین¬المللی محسوب می¬گردد. همین مفهوم مبنای تنوع، تخصص و تکثر در هیئت¬های مختلف داوری و مبنای تنوع در روش کار و آئین رسیدگی آنهاست و از متمرکز شدن داوری در یک دیوانسالاری واحد ثابت جلوگیری می¬کند. این امر به نوبه خود نوعی از تکثر و دموکراسی به داوری اعطا می¬کند و آنرا بیشتر مستعد حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات بین¬المللی می¬سازد.

بخش نخست: داوری


 


گفتار نخست: داوری و حل‌وفصل مسالمت‌آمیز اختلافات بین‌المللی


 


مقدمه


 


1- جهان‌شمولی و استمرار مفهوم داوری


 


2- کنفرانس‌های صلح 1899-1907 و نهادینه‌سازی داوری بین‌المللی


 


3- وضعیت کنونی داوری بین‌المللی: کامیابی ما و ناکامی‌ها


 


نتیجه‌گیری


 


گفتار دوم: اصل 139 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در آینه آراء داوری بین‌المللی و تحفظ‌های ایران در معاهدات سرمایه‌گذاری


 


مقدمه


 


1- فلسفه وضع و دامنه شمول اصل 139 قانون اساسی


 


1-1- تاریخچه و فلسفه وضع


 


2-1- دامنه شمول


 


2- طبقه‌بندی آراء داوری بین‌المللی راجع به اصل 139 قانون اساسی


 


1-2- تصریح به شرایط اصل 139 در شرط داوری


 


2-2- عدم تصریح به شرایط اصل 139 در شرط داوری


 


1-2-2 دعوای شرکت «الف ـ آکیتن» علیه شرکت ملی نفت ایران


 


2-2-2- دعوای شرکت فراماتوم علیه سازمان انرژی اتمی ایران


 


3-2-2- رأی دیوان عالی کشور هلند در دعوای وزارت دفاع ایران و شرکت خدمات نظامی بین‌المللی


 


3-2- استناد به اصل 139 از ناحیه خواندگان غیرایرانی


 


1-3-2- دعوای شرکت ملی نفت ایران و شرکت گت اویل


 


2-3-2- دعوای وزارت دفاع ایران علیه شرکت وستینگهاوس


 


3- تحفظ‌های ایران نسبت به معاهدات سرمایه‌گذاری بین‌المللی


 


1-3- حالات و مدل‌های مختلف تحفظ


 


2-3- تحلیل و ارزیابی حقوقی تحفظ ایران نسبت به معاهدات سرمایه‌گذاری از منظر حقوق بین‌الملل


 


نتیجه‌گیری


 


گفتار سوم: پاک‌دستی خواهان در داوری‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی


 


مقدمه


 


الف ـ دکترین پاک‌دستی در حقوق بین‌الملل


 


ب ـ جواز تحصیل پوشش معاهداتی قبل از حدوث اختلاف: قضیه توکیوس


 


ج ـ نقض مکارانه یا متقلبانه قوانین کشور میزبان در تحصیل سرمایه‌گذاری


 


1- قضیه اینسی سا


 


2- تحولات بعدی متأثر از رأی «اینسی سا»


 


3- قضیه فراپورت


 


د ـ تحصیل مکارانه یا متقلبانه پوشش معاهداتی پس از حدوث اختلاف و یا در آستانه ایجاد آن


 


1-قضیه فینیکس: اصل حسن نیت به عنوان یکی از عناصر تشکیل‌دهنده مفهوم «سرمایه‌گذاری مشمول حمایت»


 


2-قضیه لوی: امتناع از اعمال صلاحیت به دلیل سوءاستفاده از حق


 


ه- تحلیل حقوقی آثار نقض قوانین کشور میزبان در تحصیل سرمایه‌گذاری


 


نتیجه‌گیری


 


گفتار چهارم: دیباچه‌ای بر قواعد داوری 2012 دیوان دائمی داوری


 


مقدمه


 


مبحث یکم ـ دیوان دائمی داوری از تأسیس تاکنون


 


بند یکم ـ کنوانسیون‌های 1899 و 1907 لاهه


 


بند دوم ـ کار دیوان دائمی داوری در سده گذشته و قواعد داوری آن


 


بند سوم ـ دورنمای آتی دیوان دائمی داوری


 


مبحث دوم ـ اهداف تدوین و ویژگی‌های بارز قواعد داوری 2012 دیوان دائمی داوری


 


بند یکم ـ اهداف تدوین قواعد داوری 2012


 


بند دوم ـ ویژگی‌های بارز قواعد داوری 2012


 


الف ـ مقرره راجع به مصونیت


 


ب ـ قاعده تخییری نسبت به ترکیب هیأت داوری


 


ج ـ افزایش نقش دبیرکل دیوان دائمی داوری


 


د ـ حاکمیت حقوق بین‌الملل در دعاوی بین‌المللی


 


نتیجه‌گیری


 


بخش دوم: دیوان بین‌المللی دادگستری


 


گفتار پنجم دیوان بین‌المللی دادگستری و منزلت رکن اصلی قضایی ملل متحد


 


مقدمه


 


1- موقعیت دیوان در منظومه نهادهای ملل متحد


 


2- اختیارات و صلاحیت‌های حاصل از موقعیت دیوان به عنوان رکن اصلی قضایی ملل متحد


 


گفتار ششم «تنوع فرهنگی داوران و قضات در رسیدگی‌های داوری و قضایی بین‌المللی»


 


مقدمه


 


1- از فرهنگ داوران تا فرهنگ داوری: ملاحظات کارکردی در دکترین حقوقی بین‌المللی


 


2- تنوع فرهنگی در داوری بین‌المللی: فرصت یا تهدید؟


 


3- عوامل شاکلۀ فرهنگ داوری و زبان خاص آن


 


4- قاضی اختصاصی در دیوان بین‌المللی دادگستری و ورود ملاحظات فرهنگی در رسیدگی‌های قضایی


 


نتیجه‌گیری


 


گفتار هفتم رأی دیوان بین‌المللی دادگستری در قضیه سکوهای نفتی: دیپلماسی قضایی در دادرسی بین‌المللی


 


1- گردش کار


 


٢- نقل و شرح رأی‌ دیوان‌


 


یکم ـ ادله‌ مثبت دعوی


 


الف ـ ماهیت تجاری فعالیت سکوهای نفتی ایرانی از نقطه‌نظر بند ١ ماده ١٠ عهدنامه مودت


 


ب ـ قطع‌ تجارت نفت و یا اخلال در آن در نتیجه حملات ایالات‌متحده به سکوهای نفتی


 


ج ـ تأثیر اختلال در تولید‌، حمل‌ونقل و تجارت نفت در آزادی تجارت بین سرزمین‌های دودولت


 


دوم ـ ادله و دفاعیات مسقط‌ دعوی


 


سوم ـ دعوی متقابل ایالات‌متحده آمریکا


 


٣- نقد رأی دیوان‌


 


یکم ـ طول رسیدگی


 


دوم ـ معضل صلاحیت


 


سوم ـ ترتیب رسیدگی به مسائل


 


چهارم ـ‌ شیوه رسیدگی دیوان به ادله


 


پنجم ـ شیوه استدلال‌ دیوان‌


 


الف ـ آزادی تجارت بالفعل و آزادی تجارت بالقوه


 


ب ـ تحریم اقتصادی موضوع فرمان ریاست جمهوری آمریکا


 


ششم ـ ماهیت مقررات بند ١«د» ماده ٢٠ عهدنامه مودت‌


 


نتیجه‌گیری


 


گفتار هشتم تأملی‌ بر دعاوی ایران در دیوان دادگستری بین‌المللی


 


١. مقدمه


 


٢. دادگستری بین‌المللی و حل مسالمت‌آمیز اختلافات


 


٣. ‌‌دعاوی‌ ایران در دیوان دادگستری بین‌المللی


 


الف ـ قضیه شرکت نفت ایران و انگلیس


 


ب ـ قضیه کارکنان‌ دیپلماتیک‌ ایالات‌متحده در ایران، موسوم‌ به قضیه گروگان‌گیری


 


ج ـ قضایای‌ هواپیمای‌ مسافربری‌ ایرباس‌ و سکوهای نفتی


 


نتیجه‌گیری


 


بخش سوم: محتوی حقوق بین‌الملل


 


گفتار نهم رژیم حقوقی دریای خزر، گذشته، حال و آینده:  طرح جانشینی دولت‌ها


 


مقدمه


 


1- رژیم حقوقی دریای خزر قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی


 


1-1- پس از عهدنامه‌های گلستان، ترکمانچای و آخال


 


2-1- پس از معاهدات 1921 و 1940 بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی


 


2- رژیم حقوقی دریای خزر پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی


 


1-2- مواضع حقوقی دولت‌های ساحلی جدید و روسیه: تقسیم بستر دریا


 


2-2- مواضع حقوقی دولت ایران: «اشتراک» و «تساوی» حقوق در پرتو حقوق جانشینی دولت‌ها


 


3- تحلیل و ارزیابی مواضع راجع به رژیم حقوقی دریای خزر و جانشینی دولت‌ها


 


1-3- اصل حقوقی بین‌المللی «خشکی بر دریا مسلط است»


 


2-3- تحلیل معاهدات 1921 و 1940 از منظر حقوق جانشینی دولت‌ها


 


1-2-3- فرض مرزی، سرزمینی و عینی بودن معاهدات 1921 و 1940


 


2-2-3- فرض جانشینی نسبت به معاهدات 1921 و 1940 در اثر جانشینی دولت‌ها


 


نتیجه‌گیری


 


گفتار دهم رژیم حقوقی دریای خزر، گذشته، حال و آینده:  وضع کنوانسیون آکتائو (2018)


 


مقدمه


 


1- رژیم حقوقی تلفیقی یا دوگانه ناظر بر آب‌های سطحی و بستر دریا


 


2- وجوه اقتباس از مفاهیم و اصول حقوق دریاهای آزاد


 


1-2- خط مبدأ و عدم تعریف دقیق آن


 


2-2- مفهوم آب‌های سرزمینی


 


3-2- منطقه ماهیگیری


 


4-2- اشتراک حقوق در آب‌های ورای آب‌های سرزمینی و ماهیگیری


 


3- وجوه تمایز از اصول حقوق دریاهای آزاد


 


1-3- تقسیم کامل بستر و زیر بستر دریا


 


2-3- عدم استفاده از مفهوم منطقه انحصاری اقتصادی


 


4- مسائل آتی حل‌نشده در کنوانسیون آکتائو


 


نتیجه‌گیری


 


گفتار یازدهم احاله به حقوق داخلی در حقوق بین‌الملل عمومی: پژوهشی در پرتو آراءقضایی و داوری اخیر


 


مقدمه


 


1- چهارچوب و مسائل کلی اِعمال حقوق داخلی در حقوق بین‌الملل


 


2- حقوق داخلی به عنوان «امری موضوعی» و بیانگر قصد و عملکرد دولت


 


1-2- قصد و عملکرد دولت


 


2-2- نقض تعهدات بین‌المللی


 


3- حقوق داخلی به عنوان مرجع مقررات مشترک غالب نظام‌های حقوقی


 


1-3- آراء دیوان بین‌المللی دادگستری


 


2-3- آراء دیوان‌های داوری و دیگر دادگاه‌های بین‌المللی


 


4- حقوق داخلی به عنوان قانون قابل اعمال در قضیه بین‌المللی


 


1-4- آراء دیوان دادگستری بین‌المللی


 


2-4- آراء داوری و دیگر دادگاه‌های بین‌المللی


 


نتیجه ‌گیری


 


گفتار دوازدهم تفسیر معاهده در زمان و قاعده حقوق میان‌دوره‌ای


 


مقدمه


 


1- پیشینه و دامنه حقوق میان‌دوره‌ای


 


2- قاعده حقوق میان‌دوره‌ای و کنوانسیون حقوق معاهدات


 


3- رویه قضایی مرتبط با اعمال جزء ج از بند 3 ماده 31 کنوانسیون وین


 


4- رابطه میان ماده 31 و حقوق میان‌دوره‌ای در رأی داوری راه‌آهن ایرن راین


 


نتیجه‌گیری